An Xuân - 40 năm thành lập và phát triển

Năm 1983, huyện Tam Kỳ được chia tách thành 2 đơn vị hành chính mới là huyện Núi Thành và thị xã Tam Kỳ, theo đó tên gọi phường An Xuân cũng đã được định danh. Trải qua nhiều thời kỳ, An Xuân là vùng đất luôn ở vị trí Trung tâm của Hà Đông xưa – Tam Kỳ nay.
Phường An Xuân chính thức được thành lập ngày 01 tháng 01 năm 1984 theo Quyết định số 114-HĐBT, ngày 03 tháng 12 năm 1983 của Hội đồng Bộ trưởng về việc phân vạch địa giới huyện Tam Kỳ thuộc tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng, Phường An Xuân ngày nay được thành lập trên cơ sở địa giới hành chính của làng Dưỡng An, một phần đất của làng Trường Xuân (dưới đường xe lửa) và phần đất của xã Tam Kỳ (dọc theo Quốc lộ 1A, tên gọi An Xuân là tên ghép từ Dưỡng An và Trường Xuân). Phường An Xuân thuộc vùng đồng bằng, địa hình bằng phẳng, nằm ở trung tâm thành phố Tam Kỳ, tỉnh lỵ Quảng Nam, hiện có diện tích là 108,5 ha, địa bàn dân cư được chia làm 06 khối phố, với 2.563 hộ và 12.953 nhân khẩu, mật độ dân cư được phân bổ tương đối đồng đều trên địa bàn các khối phố. Về địa giới hành chính, phường An Xuân phía Đông giáp phường Phước Hoà; Tây giáp phường Trường Xuân; Nam giáp phường An Sơn; Bắc giáp phường An Mỹ.
Như vậy, so với một số địa phương khác của thành phố Tam Kỳ, phường An Xuân có tuổi đời khá trẻ. Tuy nhiên, trải qua các thời kỳ lịch sử, vùng đất này đã trở thành trung tâm của phủ Tam Kỳ xưa và thành phố Tam Kỳ ngày nay. Đặc biệt, trong hai cuộc kháng chiến cứu nước, khu vực này luôn là nơi đóng quân, đặt trụ sở nhiều cơ quan đầu não của địch. Mặc dù vậy, trong quá trình xây dựng và bảo vệ quê hương, nhân dân An Xuân đã luôn phát huy truyền thống anh dũng, kiên cường, bất khuất, chịu thương, chịu khó từng bước vượt qua những khó khăn, thử thách của lịch sử để cùng với nhân dân Tam Kỳ nói riêng và tỉnh Quảng Nam nói chung tô thắm thêm những trang sử hào hùng của quê hương, đất nước.
Từ khi thực dân Pháp nổ súng xâm lược đất nước ta, nhân dân An Xuân đã sát cánh với nhân dân cả nước đứng lên chống lại mọi âm mưu thủ đoạn thâm độc của kẻ thù, giữ vững quyền tự chủ của dân tộc, đặc biệt là từ khi có Đảng ra đời (03/02/1930), nhân dân trong phường đã nhất tề đứng lên dưới sự lãnh đạo của Đảng, tiến hành đấu tranh góp phần làm nên thắng lợi cách mạng tháng 8/1945 vẻ vang cho dân tộc. Trong 9 năm kháng chiến chống Pháp, nhân dân An Xuân đoàn kết một lòng theo Đảng và đã góp phần xứng đáng vào thắng lợi chung của toàn dân tộc.
          Trong 21 năm kháng chiến chống Mỹ, vùng đất An Xuân tiếp tục là nơi đóng trụ sở của các cơ quan đầu não quận Tam Kỳ, cũng là nơi đóng trụ sở của các cơ quan cố vấn Mỹ, các đơn vị bảo vệ tỉnh đường Quảng Tín. Trên địa bàn phường có nhiều khu gia binh, khu dồn (khu Vườn Lài) nên địch luôn bố trí ở đây một lực lượng lớn để bảo vệ, quản lý hết sức chặt chẽ, vì vậy lực lượng của cách mạng rất khó khăn khi tiếp cận khu vực này. Mặc dù vậy, cán bộ, đảng viên và nhân dân An Xuân tiếp tục giữ vững và phát huy truyền thống của quê hương cùng với các địa phương khác của Tam Kỳ làm nên bao kỳ tích trong hành trình cùng cả nước đấu tranh cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, một số địa điểm đóng quân cũ của địch như:
- Bộ chỉ huy Chi đoàn 4 Thiết giáp (nay là công ty May Trường Giang – KP3)
- U sam (nay là nhà hàng Quê hương và Tỉnh đoàn Quảng Nam – KP 2)
- U said (nay là kho đường sắt – KP 4 và dọc đường Nguyễn Hoàng thuộc KP3)
- Chi khu (quận) Tam Kỳ (nay là Trung tâm VH-TT-TT- KP2) và nhà thương (nay là trung tâm TDTT Tam Kỳ).
- Bộ chỉ huy Trung đoàn 6 bộ binh (nay là trường Lý Tự Trọng) và tiểu đoàn 22 pháo binh thuộc sư đoàn 2 Bộ binh (nay là trung tâm TTNMT và trường CĐ công nghệ - KP5).
- Trại lựa thương (nay là công ty Dược – Sâm Ngọc Linh – KP5)
- Kho đạn (nay là khu vực Khu dân cư Nam nhà máy nước Tam Kỳ - KP 4)
- Đồn quân cảnh tư pháp (nay là khu vực CA xuất nhập cảnh và lân cận – KP6)
- Bộ chỉ huy tiểu đoàn 102 địa phương quân (nay là cà phê Oanh Ca – KP 3)
- Bộ chỉ huy tiểu đoàn 10 Công binh trước 01/1973. Từ tháng 02/1973 là tiểu đoàn 112 địa phương quân (nay là khách sạn Mường Thanh – KP2)
- Sân bay trực thăng dã chiến (nay là trường mẫu giáo Mầm non 24/3 – KP2)
- Đồn cảnh sát quận Tam Kỳ (nay là Công an phường An Xuân – KP1)
Về kinh tế, An Xuân là đầu mối, vừa là cận kề đầu mối giao thương hàng hóa lâm, thổ, hải sản từ miền ngược đến miền xuôi của các huyện cánh Nam tỉnh Quảng Nam thông quan chợ Vạn (chợ cũ), chợ Mai (chợ mới), bến ghe Bàn Thạch, bến xe Thầu Đâu, ga xe lửa Tam Kỳ, ngã ba Nam Ngãi…
Về chính trị, từ khi thực dân Pháp đô hộ nước ta, tại đây chúng thành lập đồn Đại lý để nắm giữ quyền hành về an ninh – quân sự, hơn thế nữa An Xuân còn nằm sát Phủ đường, đây là cơ quan đầu não của chính quyền nửa thực dân – phong kiến trên vùng đất Tam Kỳ. Trong thời kỳ Mỹ ngụy, cơ quan chính trị đầu não cấp quận của chúng cũng đã đóng tại mảnh đất An Xuân này.

Cách đây 40 năm, khi mới thành lập, phường An Xuân là trung tâm của thành phố Tam Kỳ, điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội, cơ sở hạ tầng còn nhiều khó khăn.
Về sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, vào năm 1984, khi vừa mới thành lập, phường tập trung phát triển kinh tế của các Hợp tác xã như Mành Trúc Giải Phóng; vận động phát triển các cửi dệt để hình thành phân xưởng dệt gia công trực thuộc Hợp tác xã dệt của thị xã Tam Kỳ, tổ chức 1 Hợp tác xã xà phòng; nghiên cứu sản xuất các mặt hàng có giá trị xuất khẩu.
Về sản xuất nông nghiệp: phường An Xuân chiếm tỷ lệ nhỏ so với nền kinh tế phường, diện tích ruộng đất toàn phường chỉ có 24 mẫu rưỡi, chưa trừ ruộng đất thâm canh; trong đó diện tích lúa 2 vụ có 4 mẫu, diện tích rau có 2 mẫu…căn cứ theo diện tích gieo trồng, địa phương An Xuân phấn đấu đến năm 1985 với sản lượng lúa 8 tấn, màu quy lúa 12 tấn, đậu phụng 1 tấn.
Về chăn nuôi: Phường An Xuân chưa có điều kiện chăn nuôi tập thể, việc chăn nuôi chủ yếu là hộ gia đình; trên tình hình thực tế phường An Xuân phấn đấu đến năm 1985 có lượng thịt heo từ 20 đến 30 tấn; vận động nhân dân nuôi gà vịt, ngang ngỗng để tăng lượng thịt trứng, cải thiện thêm cho gia đình.
Về công tác TT- ATXH, Quân sự địa phương: Công tác trật tự an toàn xã hội được quan tâm ngay từ khi được thành lập; cán bộ, nhân dân địa phương không ngừng nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng, phát huy truyền thống anh hùng của quân và dân Tam Kỳ, thế hệ trẻ địa phương hằng năm sẵn sàng lên đường nhập ngũ bảo vệ tổ quốc, công tác quân sự địa phương luôn hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu về xây dựng lực lượng dân quân, quản lý tốt lực lượng dự bị động viên sẵn sàng có mặt khi có lệnh, công tác huấn luyện, diễn tập phục vụ cho công tác sẵn sàng chiến đấu, khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm cứu nạn được tổ chức thường xuyên, có chất lượng.
Trải qua 40 năm phấn đấu và trưởng thành, được sự quan tâm hỗ trợ của các cấp và trên tinh thần đoàn kết thống nhất của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của nhân dân toàn phường, cùng với lợi thế của một địa bàn thuận tiện, được bao bọc bởi các trục đường chính, là điểm trung gian giao lưu kinh tế của cả hai miền Nam, Bắc trong cả nước. Phát huy thế mạnh, địa phương đã tự lực, tự cường và mạnh dạn tập trung khai thác tiềm năng kinh tế địa phương theo hướng tiểu thủ công nghiệp và thương mại dịch vụ, từ đó đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện và phát triển, tỷ lệ hộ khá giàu ngày càng cao, đời sống vật chất, tinh thần của người dân càng được cải thiện. Bên cạnh đó, hầu hết nhân dân chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, làm tốt nghĩa vụ công dân nơi cư trú; điều đó đóng một vai trò rất to lớn, góp phần cùng địa phương hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ, chỉ tiêu về phát triển Kinh tế - Xã hội, đảm bảo Quốc phòng - An ninh hằng năm, đưa địa phương An Xuân phát triển và nhiều năm liền là lá cờ đầu trong phong trào thi đua yêu nước của thành phố Tam Kỳ.
Đến nay, kinh tế trên địa bàn phường tiếp tục tăng trưởng và phát triển ổn định; tập trung phát triển trên các lĩnh vực, hoạt động CN-TTCN-TMDV; nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, buôn bán trên địa bàn phường tăng cường và mở rộng quy mô phát triển, giải quyết việc làm và nâng cao đời sống người dân trên địa bàn phường góp phần vào sự phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, an ninh trật tự trên địa bàn phường. Hiện nay, trên địa bàn phường có trên 189 cơ sở hoạt động trên lĩnh vực sản xuất TTCN và trên 545 cơ sở hoạt động trên lĩnh vực TM-DV. Tổng thu ngân sách đạt trên 19 tỷ đồng.
Công tác đầu tư xây dựng, bồi thường giải phóng mặt bằng được quan tâm chỉ đạo thực hiện; trật tự đô thị được tăng cường; công tác cấp giấy, quản lý đất công được thực hiện đảm bảo. Công tác xây dựng đời sống văn hóa tại khu dân cư tiếp tục được duy trì; thực hiện hiệu quả Chương trình giảm nghèo, năm 2023 trên địa bàn phường còn 12 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 0,47%, 08 hộ cận nghèo, chiếm tỷ lệ 0,31%; an sinh xã hội, đời sống của nhân dân được đảm bảo; các chế độ chính sách đối với người có công, bảo trợ xã hội, hộ cận nghèo, hộ nghèo, hộ khó khăn được giải quyết kịp thời; củng cố, kiện toàn cán bộ lãnh đạo quản lý và công chức chuyên môn đảm bảo số lượng và chất lượng; công tác cải cách hành chính, kỷ cương, kỷ luật hành chính được duy trì và đạt kết quả; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Các trường học trên địa bàn phường được quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị giảng dạy, qua kiểm định các trường đều đạt chuẩn theo quy định; công tác dạy học và chăm sóc trẻ ngày càng được nâng cao.
Đi đôi với nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, giữ vững ổn định về an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, Đảng bộ không ngừng chăm lo công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức từ phường đến khối phố ngày càng vững mạnh. Qua các lần thay đổi, đến nay Đảng bộ có 12 chi bộ trực thuộc với 483 đảng viên, 596 đảng viên sinh hoạt theo quy định 213.
Từ ngày thành lập phường đến nay, Đảng bộ và nhân dân toàn phường vượt qua giai đoạn khó khăn thử thách ban đầu, tăng cường đoàn kết, thống nhất xây dựng phường phát triển về mọi mặt, trong đó không ngừng quan tâm đến công tác tư  tưởng, chính trị của cán bộ, đảng viên và nhân dân, đội ngũ cán bộ, đảng viên luôn gương mẫu đi đầu trong các phong trào hành động cách mạng của địa phương, của Đảng bộ, tạo niềm tin vững chắc của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng nhất là trong công tác đấu tranh chống các biểu hiện tiêu cực, suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống của cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ, là nguồn động viên, là chỗ dựa tinh thần và là nguồn góp ý, định hướng quý báu cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo thế hệ hôm nay. Đảng bộ, BCH không ngừng chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ công chức của phường vững mạnh về chính trị, đạt chuẩn về trình độ chuyên môn hiện đến nay 100% cán bộ, công chức đạt chuẩn về trình độ chính trị, 100% đạt chuẩn về trình độ văn hóa, 91 % đạt trình độ cử nhân, đại học đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong tình hình mới. Đội ngũ cán bộ ở khối phố đa số là các đồng chí đảng viên nghỉ hưu có phẩm chất chính trị vững vàng, tâm huyết, nhiệt tình, năng động được sự tín nhiệm cao của bà con nhân dân đứng ra đảm đương các công việc của Chi bộ, của khối phố góp phần rất to lớn trong việc triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước, Mặt trận, các đoàn thể đến cán bộ, nhân dân trên toàn phường.